جنگ منازعه‌ای خشونت بار است که با پیشرفت تکنولوژی، شیوه‌های آن نیز به مرور زمان پیچیده گردیده و به علت پیوند بقا هر نظام سیاسی و موجودیت ملت‌ها با آن، مهمترین جایگاه را در برنامه‌ریزی کشورها پیدا نموده است. منطق حکومت‌داری ایجاب می‌نماید که تمامی دولت‌ها بخصوص آنانی که بیشتر در معرض تهاجمات خارجی قرار دارند، همواره آمادگی لازم برای مقابله با این تهدیدات و دستیابی به پیروزی در صورت وقوع جنگ را کسب نمایند که در این مسیر آموزش مبتنی بر تجارب می تواند بسیار موثر باشد بخصوص اگر از تجارب نبردهای گذشته در ارتقای توان رزم استفاده گردد. باید توجه داشت تجارب نبردهای گذشته تنها در صحنه موفقیت‌های نظامی حاصل نشده و چه بسا درس‌های حاصل از عدم موفقیت‌ها به مراتب در ایجاد آمادگی دفاعی مفیدتر واقع گردند. دوران دفاع مقدس می‌تواند منبع بسیار با ارزشی در افزایش کارآیی رزمی نیروهای مسلح محسوب گردد زیرا دربرگیرنده تعداد کثیری عملیات‌های گسترده می‌باشد که برخی با موفقیت و برخی با عدم موفقیت همراه بوده‌اند. در این میان می‌توان به عملیات کربلای۴ اشاره نمود که علی رغم، عدم موفقیت تجارب ارزنده‌ای را می‌توان از آن کسب نمود. 

یکسال پس از عملیات موفقیت‌آمیز والفجر٨ در منطقه عمومی فاو و در پی تلاش‌های فراوان در ایجاد آمادگی، عملیات کربلای4  در منطقه جنوب خرمشهر آغاز گردید اما برخلاف انتظار، خاتمه عملیات در ساعت‌های اولیه اعلام و با توجه به منابع بسیج شده، تلاش برای عملیات کربلای۵ ، در یکی از سخت‌ترین مناطق عملیاتی از نظر استحکامات و موانع یعنی محور شلمچه آغاز گردید. بدیهی است در صورتی که عملیات کربلای4 می‌توانست به اهداف موردنظر دست یافته و یا آنکه در این عملیات بخشی از انتظارات تامین می‌گردید، ضرورتی به انجام عملیات کربلای۵ در این حجم گسترده نیرویی نبوده است. در نتیجه این سوال را می‌توان مطرح نمود که ((چه عواملی در عدم موفقیت عملیات کربلای۴ موثر بوده‌اند؟))

اما از آنجا که عوامل مختلفی را می‌توان مورد توجه قرار داد به لحاظ تحدید موضوع و امکان تجزیه و تحلیل، از دو فرضیه استفاده شده است که عبارت اند از: 

الف- عدم رعایت اصل غافلگیری و فریب دشمن از عوامل موثر در عدم موفقیت عملیات کربلای۴ بوده‌اند.

ب- وضعیت نامناسب زمین منطقه یکی از عوامل موثر در عدم موفقیت عملیات کربلای۴ بوده است. 

به منظور ارزیابی فرضیات در راستای سئوال بیان شده سعی می گردد ادبیات این بحث با توجه به ویژگی‌های منطقه عملیاتی کربلای۴ و اهداف آن بیان گردد، و سپس به بررسی هریک از عوامل فوق‌الذکر در این عملیات پرداخته شود