باگذشت 32 سال از پیروزی انقلاب اسلامی و گذر از دوره‏‌های گوناگون جنگ، بازسازی اقتصادی و تثبیت نظام جمهوری اسلامی، هم‏‌اکنون مسئله‌ی مهم و کلان کشور اندیشیدن در مورد الگوی توسعه و مدل حرکت به سمت جلو و نیل به پیشرفت و تعالی می‏‌باشد. بر اساس هدف‏گذاری سند چشم‏انداز 20 ساله کشور که در سال 1384 به تصویب رسیده است، جمهوری اسلامی ایران باید ظرف مدت 20 سال و در سال 1404 به جایگاه اول اقتصادی- علمی کشورهای منطقه دست یابد (متن مصوب سند چشم‏انداز 20 ساله). تاکنون حدود 6 سال از زمان تصویب این سند بالادستی و مهم که بنا بر نظر کارشناسان ازلحاظ اجرایی دست‏‌یافتنی است، گذشته و ایران در بعضی از حوزه‌‏ها و مؤلفه‏‌های پیشرفت با توجه به شاخص‏ه‌ای مربوطه به هر بخش عملکرد قابل قبولی نداشته است. این در حالی است که در این سال‏‌ها بعضی از کشورهای منطقه‏‌ی خاورمیانه و جنوب غرب آسیا، توسعه‏‌ی شتابان و چشم‏گیری را پشت‏ سر گذاشته و در بسیاری از حوزه‏‌ها ازجمله، رفاه شهروندان و پیشرفت اقتصادی از ایران جلو افتاده‌‏اند. بنابراین، جبران دور شدن از اهداف سند چشم‏‌انداز و نیز فائق آمدن بر عقب‏‌ماندگی تاریخی، همت و تلاش مضاعفی را از سوی آحاد ملت و نیز دستگاه‏‌های دولتی می‏‌طلبد. تدوین الگوی بومی پیشرفت کشور که چگونگی نیل به آن را توصیف می‏‌نماید، می‏‌تواند تمام ظرفیت‏‌ها و توانمندی‏‌های ملی را به‌سوی این هدف اصلی و مهم سوق دهد. این مقاله با عنایت به تجربیات موفق دوران جنگ تحمیلی، مؤلفه‏‌ها و عواملی که می‏‌تواند در تدوین الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت مورد توجه و تأکید قرار گیرد را برمی‌شمرد.

کلمات کلیدی: پیشرفت، الگوی اسلامی ایرانی، شاخص، فرهنگ، توسعه، دفاع مقدس، ارزش، عقب‌ماندگی، عدالت.