منطقه عملیاتی كربلای۵
منطقه عملیاتی کربلای5 از شامل به آب‌گرفتگی بوبیان، از جنوب به رودخانه اروند از شرق به نهر‌عرایض و از غرب به کانال زوجی و شهرک تنومه عراق محدود می‌شود.
شرایط دشوار و آثار نامطلوب نظامی و سیاسی موفق نبودن كربلای4، ضرورت انجام عملیات دیگری را ایجاب می‌كرد، چرا که دشمن از مدت‌ها قبل به‌رغم كلیه اقدامات و تلاش‌هایش، در تغییر روند كلی جنگ به سود خود ناكام مانده بود و تحت شرایط جدید مترصد بهره‌برداری از اوضاع برای حمله به منطقه فاو و بازپس‌گیری این منطقه و در نهایت تغییر اوضاع سیاسی-نظامی به نفع خود بود اما ضرورت غیر قابل انكار ادامه جنگ در آن موقعیت و لزوم تسریع در تصمیم‌گیری پس از عملیات كربلای4 سبب شد تا ضمن بهره‌گیری از اصل غافل‌گیری، همۀ نیروها برای عملیات بزرگ كربلای5 آماده شوند. ارزشمندترین منطقه موجود همچنان شرق بصره بود كه دشمن با توجه به اهمیت منطقه، زمین را مسلح به انواع موانع و استحكامات كرده بود و با رها كردن آب در منطقه، انجام هرگونه عملیاتی را غیر‌ممكن ساخته و فضای امنی را برای خود به وجود آورده بود تا بتواند حركت هر نیروی مهاجم را قبل از دستیابی به خط اول خود سركوب كند.
اولین خط دفاعی دشمن دژی بود كه در یك سمت آن سنگرهای بتنی برای استراحت نیرو در سمت مقابل، سنگرهای دیده‌بانی و تیربار با مهمات آماده و سنگرهای تانك احداث شده بود. در پشت خط اول نیز چندین موضع هلالی شكل كه قطر هر یك به سیصد الی چهارصد متر و ارتفاع آن به پنج تا شش متر می‌رسید احداث شده بود. در پشت مواضع هلالی، برای تردد و استقرار تانك، جاده ساخته شده بود و به این وسیله تانك می‌توانست با استقرار بر روی مواضع مشخص شده، كل منطقه درگیری را زیر آتش قرار دهد.
دومین خط دشمن به فاصله صد متر از خط اول و به موازات آن احداث شده بود و دارای سیل‌بندی به عرض دو و نیم متر و ارتفاع چهار متر به همراه مواضع پیاده، كانال مواصلاتی و مواضع تانك بود. این سیل‌بند از جنوب جاده شروع می‌شد و به سمت اروند ادامه داشت. سومین خط دشمن، خاكریزی بود به موازات خط دوم و دارای مواضع پیاده و تانك كه در جلوی آن كانال متروكه‌ای به عرض چهار متر و عمق دو متر احداث شده بود. چهارمین خط پدافندی دشمن در پشت نهر دوعیجی قرار داشت و شامل نهر، دژ و چندین موضع هلالی پی‌در‌پی، كه بر توانایی دشمن برای مقابله و دفاع می‌افزود. پنجمین خط دشمن در پشت نهر جاسم قرار داشت. ضمن آنكه در حد فاصل خط چهارم و پنجم، قرارگاه دشمن، به خصوص قرارگاه تاكتیكی سپاه سوم (مقر فرماندهی لشكر 11)، دارای مواضع مستحكمی بود و پدافند مستقل داشت. پس از نهر جاسم تا كانال زوجی، مواضع توپخانه، مراکز لجستیك و عقبه لشكر11 قرار گرفته بود و رده ششم و هفتم دشمن شامل كانال زوجی و مثلثی‌های غرب كانال زوجی بود.
در منطقه شلمچه، دشمن زمین را به شكل پنج‌ضلعی درآورده بود كه از استحكامات بسیار پیچیده‌ای بر‌خوردار بود. در آستانه شروع عملیات، با توجه به محدودیت زمان، آخرین اقدامات شامل جابه‌جایی و نقل و انتقال نیروها و امكانات، تكمیل بحث مانور عملیات و غیره انجام گرفت و نیروهای زرهی و توپخانه نسبت به مأموریت اصلی و گروه‌های توپخانه برای اجرای آتش و مانور توجیه شدند. با توجه به تجارب عملیات كربلای4، ابهام نسبت به میزان هوشیاری دشمن موجب شده بود كه كلیه تحركات دشمن تا قبل از آغاز درگیری كنترل شود.
در ساعت 1:35 بامداد 1365/10/19 فرمان حمله با رمز«یا زهرا(س)» صادر شد. رزمندگان یورش خود را به عظیم‌ترین و پیچیده‌ترین استحكامات دشمن در شرق بصره آغاز كردند و پس از بیست شبانه روز رزم طاقت‌فرسا، با عبور از كانال پرورش ماهی، نهر دوعیجی، نهرجاسم و استقرار در شش کیلومتری شرق بصره موفق شدند با تثبیت مناطق تصرف شده‌ای چون پاسگاه‌های بوبیان، شلمچه، كوت‌سواری و خین و نیز جزیره بوارین، فیاض و ام‌الطویل، دریاچه بوبیان و بخشی از كانال پرورش ماهی و در حالی‌که سپاه سوم ارتش عراق در این منطقه هفت تیپ پیاده، یک گردان کماندویی و یک گردان تانک در اختیار داشت و با آغاز عملیات 97 تیپ دیگر را به منظور تقویت و پاتک به منطقه اعزام كرده بود، عملیات کربلای5 را با موفقیت به پایان برسانند. در این نبرد حسین خرازی فرمانده لشکر14 امام‌حسین (ع)، اسماعیل دقایقی فرمانده لشکر 9 بدر، اصغر لاوی فرمانده تیپ زرهی 28 صفر و حجت الاسلام عبد‌الله میثمی مسئول دفتر نمایندگی امام در قرارگاه خاتم به شهادت رسیدند.
این مطلب برگرفته از کتاب اطلس جغرافیای حماسی 1 با عنوان «خوزستان در جنگ» است.
