شهرستان شوش
شهرستان شوش با مساحت ۳۵۴۰ كیلومتر مربع در غرب استان خوزستان واقع است و از شمال به شهرستان دزفول و اندیمشک، ازشمال‌غرب به شهرستان دهلران، از شرق به شهرستان شوشتر، از جنوب‌شرق به شهرستان اهواز و از غرب و جنوب‌غربی به شهرستان دشت‌آزادگان محدود می‌شود.
شهرستان شوش یكی از كهن‌ترین مراكز تمدن در جهان است و آثار و بقایایی در این منطقه یافت شده است كه قدمت آنها به دوران ماقبل تاریخ باز می‌گردد. عیلامیان اولین اقوامی بودند كه شوش را رونق بخشیدند و شهر باستانی شوش آن چنان اعتبار یافت كه به پایتختی برگزیده شد و علی‌رغم دست‌اندازی‌های سومری‌ها، اكدی‌ها و اقوام دیگر و حتی استیلای آشور بانیپال اهمیت خود را از دست نداد. پس از تسلط هخامنشیان نیز شوش همچنان عظمت خود را حفظ كرد و داریوش هخامنشی آن را به عنوان پایتخت زمستانی خود برگزید.
اکنون شهر شوش مرکز این شهرستان است و مردم آن اکثراً شیعه دوازده امامی‌اند و به فارسی و عربی تکلم می‌كنند. شوش در سال ۱۳۶۸ شهرستان شد و قبل از آن بخشی از شهرستان دزفول بود. وجود رودخانه کرخه در این شهرستان كه از حوالی كوه الوند در همدان سرچشمه می‌گیرد و در مسیر خود با شعباتی از كرمانشاه، ایلام و لرستان به جلگه خوزستان می‌رسد باعث حاصل‌خیزی و سرسبزی بخش مرکزی و شرقی شهرستان می‌شود اما بخش غربی آن بیابانی و خشک است.
دو رودخانه دز و شاوور نیز این شهرستان را سیراب می‌کند. رود دز از كوه‌های لرستان سرچشمه گرفته و پس از طی مسافتی در شوشتر به كارون ملحق می‌شود. شاوور نیز بین دز و كرخه جریان دارد و از كوچك‌ترین رودخانه‌های خوزستان محسوب می‌شود. با احداث سد دز شبکه خطوط انتقال انرژی، سیستم آبیاری مدرن، ایجاد کشت و صنعت‌ها به‌خصوص هفت تپه و واحدهای صنعتی متعدد منطقه شمال خوزستان به خصوص ناحیه اطراف شهر شوش، این شهرستان تحول اقتصادی عظیمی یافت و جایگاه ویژه‌ای در اقتصاد ملی و توسعه کشور به دست آورد.
شهرستان شوش اکنون عمده‌ترین تولیدكننده استان است و كشاورزی و صنایع وابسته به آن اهمیت فراوانی دارد. كشت و صنعت نیشكر هفت تپه، شامل مزارع نیشكر و كارخانه تولیدی قند و شكر، و كارخانه كاغذسازی پارس از جمله مهم‌ترین واحدهای اقتصادی این منطقه است. شوش آثار و بناهای تاریخی مهم و متعددی نظیر بقعه دانیال‌نبی(ع) موزه شوش، مجموعه تپه‌های باستانی شوش (اكروپل، شهرشاهی و كاخ آپادانا) و معبد (زیگورات)، (چغازنبیل) دارد.
با آغاز جنگ و هجوم لشکر۱مکانیزه ارتش عراق به این شهرستان و توقف آنها در غرب کرخه، شهر شوش و مناطق اطراف آن تا انجام عملیات فتح‌المبین به مدت هجده ماه زیر آتش دشمن قرار داشت و به همین علت، خالی از سکنه شد و ساکنان آن به مناطق امن مهاجرت کردند.
تحرکات عراق در این جبهه باعث شد که این شهرستان به عنوان یک جبهه میانی اهمیت یابد و شهید مجید بقایی فرمانده سپاه شوش با تشکیل قرارگاه فجر و سازماندهی یگان‌هایی چون تیپ۱۷ علی‌ابن‌ابیطالب (ع)و تیپ ۱۵ امام‌حسن‌مجتبی(ع) به کمک شهید حسن درویش، شرایط اجرای موفق عملیات فتح‌المبین را فراهم كنند.
این مطلب برگرفته از کتاب اطلس جغرافیای حماسی 1 با عنوان «خوزستان در جنگ» است.
