زعن، عنکوش و شلیبه

روستای زعن و تپه‌های اطراف آن حدود دو كیلومتر  از كرانه رودخانه كرخه فاصله دارد و در هفته اول جنگ به اشغال دشمن درآمد. این منطقه مناسب‌ترین نقطه برای پدافند بود و چنانچه این نقطه از وجود دشمن پاك می‌شد، از تحرك عناصر شناسایی دشمن به آن سوی كرخه جلوگیری و آزادی عمل رزمندگان را در آماده‌سازی رودخانه برای عبور فراهم می‌كرد و از طرفی دشمن از دید مستقیم برروی رودخانه و سواحل آن محروم می‌شد. روستای عنكوش نیز در دامنه تپه ابوصلیبی‌خات و جنوب روستای زعن قرار دارد و آزادسازی آن ارتباط زمینی نقاط غرب رودخانه كرخه را تا رقابیه و میشداغ تسهیل می‌كرد.

به طورکلی در طول جنگ مجموعه روستاهای شلیبه، زعن و عنکوش مدخل ورودی شهر شوش از سمت غرب به شمال به حساب می‌آمد و از این حیث اهمیت نظامی داشتند. استعداد دشمن در روستای زعن دو گروهان پیاده و مكانیزه برآورد شده بود كه از دامنه ارتفاعات ابوصلیبی‌خات با آتش توپخانه و تانك پشتیبانی می‌شد. لذا با هدف ایجاد سرپل مقابل شهر شوش و پاكسازی روستاهای زعن و شلیبه عملیاتی طراحی و آماده اجرا شد.

این عملیات در ساعت 4 بامداد 1360/1/25 آغاز شد و نیروهای عمل‌كننده بدون آتش تهیه و با رعایت اصل غافل‌گیری از شش نقطه به طور هماهنگ وارد عمل شدند و تا ساعت 8 صبح تلفات و خساراتی به دشمن وارد كردند و آنها را عقب راندند. با آغاز روشنایی روز، دشمن با اجرای آتش شدید، در دو نوبت و هر بار با یك گروهان زرهی پاتك كرد كه مقاومت رزمندگان و اجرای به موقع آتش بالگردهای هوانیروز، آنها را پس از تحمل تلفات و خسارات ناچار به عقب‌نشینی كرد. دشمن در پاتك سوم كه با یك گردان پیاده و یك گردان زرهی ایجاد كرد، پس از ساعت‌ها درگیری، مواضع آزاد‌شده را بار دیگر اشغال كرد و نیروهای خودی به مواضع قبلی بازگشتند. ارتش عراق با استقرار یك گردان مكانیزه در منطقه عنكوش، نزدیك‌ترین نقطه به كرخه را در غرب شوش اشغال كرده بود. هم‌زمان با عملیات امام‌ علی(ع) در محور سوسنگرد، رزمندگان محور شوش، به فرماندهی مرتضی صفاری به همراه یک گردان از لشکر21 حمزه ارتش از ساعت3:30 بامداد1360/2/31 وارد عمل شدند و تا ساعت10:30 موفق شدند با انهدام یك گردان مكانیزه عراق، تپه‌های حد فاصل عنكوش و شلیبه را آزاد كنند. در پی این اقدام دشمن سعی كرد با چند پاتك سنگین مواضع از دست داده را بازپس گیرد، لیكن رزمندگان اسلام با ایستادگی و تقدیم تعدادی شهید و مجروح، پاتك‌های دشمن را خنثی كردند. پیش از عملیات فتح‌المبین در این محور، درگیری‌های متعددی میان گروه‌های گشتی رزمندگان با دشمن روی داد كه به كشته شدن تعدادی از نیروهای عراقی در عنكوش منجر شد. در عملیات فتح المبین كه در فروردین1361 با هدف آزادسازی بخش وسیعی از مناطق اشغالی در غرب شهرهای شوش، اندیمشك و دزفول به انجام رسید، قرارگاه فجر که هدایت محور عنکوش را بر عهده داشت، در مرحله سوم و چهارم عملیات، این روستا و اراضی غرب آن را تا تنگ رقابیه آزاد نمود.

 

این مطلب برگرفته از کتاب اطلس جغرافیای حماسی 1 با عنوان «خوزستان در جنگ» است.