شهرستان اندیمشک

شهرستان اندیمشک به مرکزیت شهر اندیمشک، شمالی‌ترین شهرستان استان خوزستان است و از شرق‌ با دزفول‌، از جنوب با  شوشو و دزفول، از غرب‌ با آبدانان (استان‌ ایلام) و از شمال‌ با پل دختر و خرم‌آباد (استان‌ لرستان) همسایه‌ است. این شهرستان از نظر تقسیمات كشوری، دو بخش به نام‌های مركزی و َالوار گرمسیری دارد. راه‌آهن سراسری جنوب به شمال از اندیمشک می‌گذرد و مردم شهرهای شمال خوزستان برای سفرهای خود از راه‌آهن این شهر بهره می‌برند. مردم‌ اندیمشك‌ شیعه دوازده ‌امامی بوده و به زبان فارسى‌ و گویش لری (خرم‌آبادی) سخن‌ مى‌گویند.

شمال و شمال‌شرقی شهرستان اندیمشك كوهستانی و بقیه قسمت‌های شهرستان در دشت گسترده است لذا این شهرستان دارای دو منطقه آب و هوایی معتدل و خشك است. دو رودخانه كرخه‌ و دز در دو سوی‌ شهرستان‌ اندیمشك‌ جریان دارد و رود كرخه‌ مرز غربی (15كیلومتری) شهرستان‌ اندیمشك‌ را تشكیل‌ مى‌دهد. این‌ رود كه‌ از كوه‌های‌ الوند و گرو سرچشمه‌ مى‌گیرد، در ابتدای‌ مسیر طولانی خود؛ گاماساب‌، در لرستان‌ سیمره‌، و در خوزستان‌ كرخه‌ نامیده‌ مى‌شود. شاخه مهم‌ آن‌ در اندیمشك‌، رود زال‌ است. رود دز نیز كه‌ مرز شرقی‌ شهرستان‌ اندیمشك‌ را تشكیل‌ مى‌دهد، از كوه‌های‌ لرستان‌ سرچشمه‌ می‌گیرد و پس‌ از آبیاری‌ نواحى‌ خاوری‌ اندیمشك‌ و دزفول‌ و پیوستن‌ آب‌شطیط به‌آن‌، در نقطه‌ای‌ به‌ نام‌ بند‌قیر به‌ كارون‌ مى‌ریزد.

عراق پس‌ از پیروزی‌ انقلاب‌ كوشید در این‌ منطقه‌ سلاح‌ پخش‌ كند و عشایر منطقه‌ را در اختیار خود بگیرد؛ ولی‌ هرگز موفق‌ نشد. در طول جنگ این شهرستان بارها با موشک‌های رژیم عراق هدف قرارگرفت‌ و شهدای فراوانی را تقدیم انقلاب كرد.

جدی‌ترین حمله عراقی‌ها در ماه‌های اولیه جنگ، تنها موجب اشغال بخشی از اراضی منطقه غربی شهرستان اندیمشك شد، اما هیچگاه از رود كرخه و پل‌نادری كه مهم‌ترین محور  دسترسی به اندیمشك بود، فراتر نرفت و این امر كه دشمن هرگز نخواهد توانست این شهر كلیدی را اشغال نماید، در آبان ماه 1359 مسجل شد. در این شهرستان و در حاشیه رودهای کرخه و دز عملیات‌ فتح‌المبین به انجام رسید که این شهرستان عقبه تدارکاتی و پشتیبانی آن محسوب می‌شد. در سال 1365 شدت حملات هوایی به اندیمشك بیشتر شد و در یكی از این حملات به قطاری در هفت‌تپه، بیش ازسیصد نفر شهید و مجروح شدند.

 

این مطلب برگرفته از کتاب اطلس جغرافیای حماسی 1 با عنوان «خوزستان در جنگ» است.