منطقه عملیاتی توکل

پس از عملیات سه‌راهی آبادان، ستاد فرماندهی عملیات اروند- که از 27 مهر 1359 در ماهشهر تشکیل شده بود- دومین طرح خود را آماده کرد. در این طرح چهار مرحله پیش‌بینی شده بود. در مرحله اول جاده آبادان- ماهشهر و در مرحله دوم جاده آبادان- اهواز و منطقه شرق کارون آزاد می‌شد. در مرحله سوم عملیات از غرب کارون تا نوار مرزی و در مرحله چهارم بنا به دستور به سمت بصره ادامه می‌یافت.

در مرحله اول سه محور برای حمله طراحی شده بود. محور اصلی از کیلومتر 10 جاده آبادان- ماهشهر با اتکا به قوای زرهی و محور فرعی از سه‌راهی آبادان روی جاده‌های آبادان- اهواز و آبادان- ماهشهر با اتکا به نیروهای پیاده؛ محور پشتیبانی از سلیمانیه روی جاده اهواز- آبادان با اتکا به قوای زرهی.

عملیات در اولین دقایق بامداد 20/10/1359 آغاز شد و در محور جاده ماهشهر تیپ 37 زرهی شیراز با 31 تانک به‌سوی دشمن پیش رفت، لیکن قبل از دستیابی به خط پدافندی دشمن، هدف آتش واحدهای ضد زره قرار گرفت و از حرکت بازایستاد. تلاش گروه رزمی 246 تانک از لشکر 77 پیاده خراسان که از سلیمانیه تظاهر به تک می‌کرد، در کاستن از حجم آتش دشمن مؤثر واقع نشد. در محور فرعی، نیروهای ارتشی، سپاه و مردمی به فرماندهی تیپ 2 لشکر 77 خط پدافندی دشمن را در سه‌راهی آبادان شکسته و تعدادی از آن‌ها را اسیر کردند. اما چون نتوانستند با محور اصلی الحاق نمایند و نیز آرایش پدافندی مناسبی نداشتند، در برابر پاتک دشمن به‌ناچار عقب‌نشینی کردند که در این میان شهدا و تعدادی از مجروحان در منطقه‌ی اشغالی باقی ماندند.

 

این مطلب برگرفته از کتاب اطلس جغرافیای حماسی 1 با عنوان «خوزستان در جنگ» است.